Saturday, March 2, 2013

Kinsa'ng Kamot

Garay Nhejzheenian #1


Kinsa'ng Kamot
February 22, 2013

Kinsa’ng kamot kamot ko’ng nakuyog,
Kinuptan pagkup'tanay'ng matam-is,
Unsa kadto, asa ug kanus-a, 
Naglangkob gihapon sa gihapon,
Mga kagahapon nga daw puno
Sa katam-is, kapait, kaaslum,
Kansang ngabil ngabil ko’ng nahalok
Nga matud pa, "Kini, panghangtud g'yud!"
Apan tataw kaayo ang kadan-ag
Sa panagway'ng bakak sa pamakak--
Mao nga niini'ng kasingkasing
Nikisaw ang hilum nga kasakit.

yogisaponnolumlokg'yudagkaksingkit



Poet's remarks:

Ako'ng tawagon kini nga ginamaan: "Garay Nhejzheenian". Ang katukuran sa hiini nga balak kay susama sa gitawag: blank verse, nga anaa'y pulo ka mga silaba (litok) matag linya. Sa blank verse nga matang sa pamalak kay wala'y limita kung unsa ka taason ang balak, apan kasagaran naglangkob kini siya'g labi'ng diyutay mga pulo'g lima ka wala nagkapareha nga tunada nga mga linya; ug nagbaton kini ug pulo ka mga silaba matag laray--gamit ang iambic pentameter nga ritmo.  

Ang Garay Nhejzheenian kay usa ka katukuran sa balak nga anaa'y pulo ka mga silaba matag linya. Ang katapusa'ng silaba sa kada linya kay managlahi sa uban. Ug ang kinaubosan sa garay sa mao nga balak kay nahimutang ang usa ka laray panagsumpay sa tana'ng kinatapusa'ng silaba sa matag linya--daw og lahi man ug salikwaot. Ako'ng nakita nga usa kini ka pamaagi nga makapaikag ug makapa-interesa gayud, sa pagkatinuod. Kini nga laray kay dili na kinahanglan ang paghulagway o pagpasabot sa bisan unsa man. Gihimo lang kini nako nga lakang sa pag-garay sa pagtuo'ng dugang kini nga panakot sa ako'ng ginama. Paningkamotan nako, sunod puhon, ang pagkab'ot sa paghan-ay nga mahisab'tan ang mao'ng laray sa nahisgot nga panagtapo sa mga pangkatapusa'ng silaba. Tingali kana posible; malisod, apan ako'ng sulayan. Mamahimo'ng usa kini ka dako'ng hagit alang kanako.

------------------

I will call this particular format "Garay Nhejzheenian". This format is similar to blank verse poetry; every line has 10 syllables. Blank verse has no stipulation as to how long, and usually has at least 50 unrhymed lines with 10 syllables each--using iambic pentameter rhythm. To put intrigue into my composition, I made sure that each of the last syllables do not repeat, and placed all the last syllables together at the very end of the poem. I find that to be very interesting and intriguing indeed. I will make sure next time that all these ending syllables will be something that is more comprehensible. Perhaps that's possible. I will try. It will be a very tough challenge for me. 

Garay Nhejzheenian format is a 10 line poem with 10 syllables on each line using iambic pentameter. The last syllable of each line is different from all the others. And at the very bottom of the poem is a one-liner consisting of a string of all ending syllables -- weird as that may seem. It doesn't need to portray or mean anything.  

Copyright © 2013 by Nhejzheen



Friday, March 1, 2013

Panaway



Panaway'ng Matinabangon vs. Panaway'ng Mangil-ad
January 28, 2013


Let some criticism sink in and let some other criticism roll off.

Ang panuki (panaway sa tag-tuki) o batikos kay anaa ra kanato kung unsa kini ka mahinungdanon, nga kung sa uban pa, kini usa ka masay'ponon. Apan, sayop sila! Kung buot hunahunaon, usa kini ka butang nga naghalad ug pagtabang--nga angay nato'ng tagdon, hangpon, dawaton, pamati-on ug hinuktokan; samok, makapatandog ug garbo, makapatuybo ug buhok o sakit man, apan angay kini nga hataga’g bili, pasidunggan, pasalamatan--ug dili yam-iran (ug labing ngil-ad sa tanan, ing'nan dayon, "Suya ka lang!"). 

Pinaagi sa panuki, nga matang sa pagtabang, kay ato’ng mapanaminan kung asa kita nagkulang tungod kay mao kini ang kinabuhe sa kamatuoran. Sa panuki kay nagtimbaya ug hingpit nga kausaban. Wala'y kapasikaran ang ato'ng pagka-anaa ug pagpuyo niini’ng kalibutana kung dili kita andam nga motul-id sa nasuhi nato’ng gilak’tan. Ayaw hikalim'ti nga ang tawo dili perpekto: masay'ponon, may apan, dili putli, dili hingpit ug salawayon nga matang nga pagkatawo. Si kinsa ba kanato nga dili mahinaway o wala'y mahinaway? Managsama ra kita'ng tanan--dili perpekto. 

Ang panuki kay mao ang ligid-tabang ngadto sa kalampusan. Pagkugi, pagpasensya, pagpailob, pagtul-id ug paglahutay lamang ang gikinahanglan taliwala sa kapakyasan ug kasay'panan. Ayaw pagka-deskorahe ug pag-wala sa paglaum. Padayon Pilipino! bisan pa'g sa pulong dabudabuhan kita pag-ayo. Kung kinaugalingon (personalan) na gani ang ipunting nga pandaot (sama sa: bati ka'g nawong, lisngag ka'g ilong, paghikog nalang! mamatay unta ka, ug uban pa), lahi na kana nga butang, mangil-ad--ug dili kana angay tumpangan. Apan kung tan-awon ‘ta sa lamdag nga bahin: anaa'y tawo nga mangil-ad apan anaa man po'y matinabangon. Pasagdahi na lamang ang mga samukan (masuyaon ug hinawayon sa pang-kinaugalingon). Balanseha na lang, igsoon! Laay baya pod kung kahapsay ra ug wala’y drama ang ato'ng atobangon; lingaw man pod kung anaa'y mga tigpamahit. Sagdi lang, sa ilaha'ng pahit sila ra man po'y mapaakan ug matanggong sa kangitngit. Sa tin-aw ug lakbit nga pagka-estorya: Ang dagan sa mangil-ad nga taras molahutay apan mahitumpawak sa pagbati'ng pagka-wala'y kalipay. 

Ang tira sa panuki kay mao ang bida, tirador, sa ato'ng pagpaningkamot nga mapaanindot ang dagan sa kinabuhe ug mapalambo ang ato'ng pagkataw'hanon--sa gama--sa lihok--sa kinatibo'k-a'ng kaugalingon. Walay kabalhinan ug kabaghuan kung pagdayeg lamang ang ato'ng hagkan. Busa, makusganon ako nga moingon: Kini mao ang tin'aw nga pagpatin'aw sa matin'aw nga tan-aw sa panaway sa tagtuki: Isalikway ang sayop nga pagsabot sa pulong "panaway" kung kagustohan mo'ng maumol ang pagka-banga ngadto sa pagka-maayo ug ang pagka-wala'y ayo ngadto sa pagka-malampuson. 


Copyright © 2013 by Nhejzheen

Thursday, February 28, 2013

Emotional Ride


Emotional Ride
January of 2013

When I was on my way to East Orient...


It was a cold heart-pumping Monday afternoon:

the tree stood proudly, 
leaves dark green,
some yellow-- and blown!
--dancing in the chill breeze of winter.
The air fresh yet moldy-smelling
loomed with the thought of Spring. 
When suddenly...
the cold winds changed.
What a creepy freak!
I'm wondering what he's thinking.
I'm right here behind him
with my windshield wipers
switching in the rain.
Those two red lights and
another light on the top
underneath it says,
"Come be my hand 
and I will take you to the sea of fire."
What fire?!
I was focused on him
--in his mirror.
He waved his black-covered hand.
He stared right at me.
The earth moved,
my hands shook,
sweating,
neck stiff like a board,
but to my surprise...
the door slammed! 
He turned out to be my... what?!
What a lovely day!
Oh... yes! Yes, it was.

Copyright © 2013 by Nhejzheen

Wednesday, February 27, 2013

Basurera'ng Timawa

                           Photograph by W.E. (my husband)

Basurera'ng Timawa
February 21, 2013

Taw'ga 'ko basurera'ng timawa,
Tig-pudyot sa imo'ng sinalibay;
Ikasakit ko'ng basura unya
Ako sa lingi mo nga pagsaway;
Gihimaraot 'ko'g niyam-iran
Sa kadaghanan ug kinabuhe;
Nahisama sa tawo daw sad'an,
Hin'kawan's kalooy patay/buhi.
Bisan man sa mga pagtamay nga
Lapos sa ako'ng dunggan, dughan ko,
Tandog ki'ng garbo, nahigmata nga
--Wala'y pagmahay ang nagsapupo.
         Nag-kagid-lay man ug dili humot,
         Sa katilingban di' ako sagbot.

Copyright © 2013 by Nhejzheen


"Basurera'ng Timawa" is in English sonnet format or a sonnet written in Shakespearean form.





Wednesday, February 20, 2013

Hangyo sa Babaye’ng Mubo’g Lupad



          Photograph by W.E. (my husband)

Hangyo sa Babaye’ng Mubo’g Lupad
Feb 17, 2013

Abi mo kay ingon ani ako,
Ingon sa palad nga sinalikway;
Sa imo’ng tan-aw gitulisok mo,
Giwad-an mo ako ug kalipay.
Ug kung dili pa lang ako kabus,
Putli unta kini: ang kalag ko;
Kung wala pa lang ako gipugos,
Dili ko ibaligya’ng dungog ko.
Kinsa ka man nga mao’y mohukom?
Hiilhan mo ba’ng kaugalingon?
Mahikurat ‘nya ka sa kahilum,
Dagway mo nagpakaaron-ingnon.
       Tindogi ako’ng gitindogan 'nya,
       Tan-awon unsa’y sangputanan 'ta.

Copyright © 2013 by Nhejzheen


"Hangyo sa Babaye'ng Mubo'g Lupad" - is in English sonnet format or a sonnet written in Shakespearean form.

Other terms for “babaye’ng mubo’g lupad” (prostitute): boring, borikat, puta, ug babaye sa  puti’ng tabil.



Wednesday, February 13, 2013

Ang Balak sa Magbabalak



Ang Balak sa Magbabalak
Jan. 28, 2013

Ang pag-gama ug balak dili usa ka yano lang.
Ang han-ay naglaray ug linugdang sa naagia'ng:
Matag garay niini kinuptan ug inampingan,
Matag panulbok nagtuldok mga kasinatian.

Dinhe mo mabati ang pagbati'ng lisod hisab'tan,
Dinhe mo mahikap ang hilam nga lisod buhian,
Dinhe mo matilawan unsa ang kahibulongan,
Dinhe mo makit-an daw mahikaplagan ang tanan.

Lakang, tuyok sa dagan o aginod sa orasan--
Hulagway sa luha, katawa, kagot o hupaw man,
Nigamot, niturok: ug nagbunga sa panumdoman;
Nigamot, nihoot sa kasingkasing sa tinubdan.

Sugilanon nagpukaw sa mga nahikatulog,
Sugilanon nagtulisok ug mga paghinuklog,
Sugilanon nga tawhanon ngano'ng may kamatayon,
Sugilanon nagpamatuod kita masay'ponon.

Dinhe mo mahimbisan kiskisan ang hingtungdan,
Dinhe, di' mahikalim'tan nga ikaw tawo ra man;
Managlahi'ng asoy'g tulumanon sa kinabuhe,
Managlahi'ng laraw ug nagkadaiya'ng pagbati.

Mga kaagi'ng buot buy'an sa kinailadman,
Mga pinitik buot mabutyag sa kadaghanan,
Basin diay motaroy pana sa pagkamatarong,
Basin diay makahatag pagtulon-an, dugang po'ng...

Basin diay mogitik hagikhik sa magul-anon,
Basin diay makapahimatngon sa lungsoranon.
Bisan unsa'y rason daro gayud sa kaugmaran,
Bisan pa'g lit-agan, lanitan, tinguha, totokan.

Batikos nagbalikos hapyod nga dili mosimang,
Batikos sa panghinaot gama nga gayud lamang.
Pasumbingay aron matugkad mo'ng kamatuoran,
Pasumbingay 'ron mabati tay-og's kinauyokan.

Copyright © 2013 by Nhejzheen

Wednesday, January 30, 2013

Tunok ni Rosas




Tunok ni Rosas
January 29, 2013

Bukhara kini'ng piyoos
nga natun-ogan
nga gihilantan
nga gi-uhaw
sa imo'ng ngalan.

Dad-a kanang baso nga puno sa kalayo.
Lantawa ang pangadye sa mga tabugok.
Naglingo-lingo ang mga tabasak.
Pangayo ug relo, adto-i ang luyo--
nga nag-umido remedyo sa
alboroto sa imo'ng lolo Dominggo.
Hangyo-a ang pari nga nagmata.
Singhagi siya!
Namati ba? Biya-e, pasagdi ang amaw
nga kulisaw nga nagtuyhad sa ilalom sa sako,
tinan-ugan sa bakolo.

Nagbakho ang rosas...
Natunok sa tunok...
Gitunok sa tunok...
Wala siya'y tunok...
Nagtungok lang siya.

Copyright © 2013 by Nhejzheen